توتال استیشن/Total Station - آزمایشگاه دیجیتال باستانشناسی
مستندسازی دیجیتال
توتال استیشن یک ابزار الکترونیکی / نوری است که از ترانزیت های الکترونیکی تئودالیت در ارتباط با فاصله سنج الکترونیکی EDM استفاده می کند و عموماً برای بررسی های مدرن و کاربردهای ساخت و ساز ساختمان و برای برداشت جزییات، پیاده کردن دقیق عوارض بر روی زمین، نقشه برداری صنعتی، مشاهدات محل وقوع حادثه توسط اداره پلیس، بازجویان محل جنایت، کسانی که به طور آزاد صحنه جنایت را بازسازی می کنند و شرکت های بیمه مورد استفاده قرار می گیرد، مورد استفاده قرار میگیرد.
دستگاه دارای دو بخش است، یکی دستگاه نصب شده بر روی سه پایه ثابت و یک منشور هدف که در منطقه نقشه برداری جابه جا می شود.
EDM = Electronic Distance Measurement
توسط توتال استیشن میتوان زوایا و فواصل بین دستگاه و محلی را که باید برداشت شود با روش مثلث بندی، نقاطX ،Y و Z را تعیین کرد.
داده ها از توتال استیشن به کامپیوتر انتقال داده میشود و نرم افزار کاربردی، نقشه محل نقشه برداری شده را ترسیم می کند.
مکانیزم اندازه گیری
بیشتر دستگاه های توتال استیشن مدرن و پیشرفته توسط ابزار نوری و الکترونیکی که با بارکدهای دیجیتالی بسیار دقیق که روی دیسک ها یا سیلندر های شیشه ای چرخان در داخل دستگاه حکاکی شده اند، اسکن میکنند.
توتال استیشن می تواند فواصل را با دقت ۱/۱۰ میلیمتر یا ۱/۱۰۰۰ فوت اندازه گیری کند. اما دقت بیشتر وسایل نقشه برداری زمینی یک میلیمتر یا ۱/۱۰۰ فوت است. بعضی از توتال استیشن های مدرن، رباتیک هستند. یعنی این امکان را به اپراتور می دهند که دستگاه را از یک فاصله به وسیله کنترل از راه دور هدایت کند. با این خصوصیت دستگاه، دیگر نیازی به شخص نگهدارنده منشور (رفلکتور) روی نقطه ای که باید برداشت شود نیست. اپراتور خود، رفلکتور را نگه می دارد و دستگاه توتال استیشن را از نقطه برداشتی کنترل می کند.
عملیات و کاربردهای مهم توتال استیشن
- اندازه گیری فاصله؛
- اندازه گیری زاویه؛
- پردازش داده ها؛
- نمایش داده ها؛
- قابلیت ذخیره داده ها در فایل پی دی اف.
مزایای استفاده از توتال استیشن
- سرعت کار میدانی بالا میرود؛
- اندازه گیری با دقت بالا انجام می شود؛
- خطاهای دستی مربوط به خواندن و ثبت داده ها حذف می شود؛
- محاسبه مختصات بسیار سریع و دقیق انجام می شود؛
- تصحیحات دما و فشار به طور خودکار انجام می شود؛
- فاصله ها و مقیاس ها را می توان در هر زمانی تغییر داد.
چه چیزی باعث میشود که کل ایستگاه تا این حد خاص باشد؟ در یک کلمه: دّقت. اندازهگیریها به قدری دقیق هستند که تا یک میلیمتر دقیقتر هستند. این ماشین به قدری دقیق است که در طول ۲۰ سال تکنولوژی نسبتاً بدون تغییر باقی ماندهاست. برنز توضیح میدهد: شما میتوانید مدلهای جدیدتر با GPS یا کارکردهای سنجش عکاسی پیدا کنید، اما همه آن پیشرفتهای تکنولوژیکی در واقع باعث میشوند که اندازهگیریها کمتر دقیق شوند. بنابراین بسیاری از باستان شناسان مدلهای قدیمیتر را ترجیح میدهند.
کاربرد توتال استیشن در باستان شناسی
باستان شناسان به کاربردهای توتال استیشن در باستان شناسی، مانند ابزارهای تکنولوژیکی دیگر، پی بردند. این ابزار که برای نقشه برداری های بزرگ استفاده میشود میتواند هم در مقیاس بزرگ برای نقشه برداری سایت های باستان شناسی و همچنین در اندازه گیری دقیق اشیا در حفاری ها به ما کمک کند.
ماشین نصب شده بر روی سه پایه در یک ایستگاه مبنا در یک نقطه از سایت قرار داده می شود. چندین ایستگاه مبنا ممکن است برای پوشش یک سایت باستانی پهناور مورد نیاز باشد. همیشه بهتر است حداقل دو عدد دستگاه داشته باشیم تا با استفاده از هر دو دقت داده ها را بالاتر ببریم.منشور در اطراف سایت جا به جا می شود و نقاط ثبت می شود.فردی که منشور را حمل میکند مسئول آن چه که ثبت می شود است.
به طور کلی، یک بررسی در آغاز یک حفاری باستانشناسی انجام میشود تا به حفاران یک طرح کلی از این ناحیه بدهد. اما بررسی بیشتر در طول حفاری رخ میدهد، و نقشه سایت را گسترش میدهد تا بیشتر و بیشتر به باستانشناسان کمک کند. هرچه بیشتر، با نقاط مرجع، که در طول این تحقیق جمعآوری میشوند، دقیقتر خواهد بود.
توتال استیشن بسیار دقیق است به این دلیل که خیلی مستقیم است. سیگنال الکترونیکی که در یک سایت منتشر میکند تحتتاثیر شیب و یا سایر ویژگیهای بصری (صخرهها، درختچهها و غیره) در سایت قرار دارد. نقشه بردارانی که از نوارهای اندازهگیری استفاده میکنند، از طرف دیگر با مداخله اجتنابناپذیر "شیب" به دادههای آنها مواجه میشوند. هنگامی که آنها نوار خود را به سمت پایین یا حتی یک شیب ملایم بر روی زمین میکشند، این نوسان فضای زیادی برای خطا در اندازهگیری به جا میگذارد.
با دستگاه توتال استیشن بطور کلی میتوان طول و عرض و عمق و ارتفاع هر چیزی را بدست آورد به عبارت دیگر توپوگرافی سایت و تپه یا تپه های موجود در سایت را ارائه می دهد.
علاوه بر سطوح بزرگ میتوان عمق و عرض و طول تمامی یافته های موجود در یک سایت باستان شناسی را اعم از سفال ها و سنگ ها و گور ها و دیوار ها و ... را استخراج کرد و نهایتاً کلیه داده ها را در نرم افزارها بصورت سه بعدی بدست آورد.
- ثبت طول و عرض و ارتفاع عوارض و بناهای موجود در سایت؛
- تخمین تقریبی میزان فرسایش آثار نسبت به اندازه حقیقی؛
- اندازه گیری عرض لایه های مکشوفه در کاوش؛
- اندازه گیری برجستگی ها و فرورفتگی های گچبری ها و کتیبه های سنگی؛
- تحلیل مقیاس های سه بعدی؛
- خروجی سه بعدی در نرم افزارهای سه بعدی ساز.